* Citaat uit brief d.d 30 juni 2011 van Piet van Tante Ma aan Elly Hoogewerf
Piet van Tante Ma werd wees op zijn veertiende. Zijn vader Piet Koopman was in 1918 overleden aan de Spaanse Griep en zijn moeder, Marij Zonneveld, stierf in 1931. Piet was een van de vier weeskinderen die bij familie ondergebracht werden. Piet kwam in het gezin van zijn oom en tante terecht, onze grootouders Lou Koopman en Marij Kloes. Die hadden al vijf puberjongens in huis en de als ‘lastig’ getypeerde Piet zou daar wel ingetoomd kunnen worden. Om hem van de andere Piet Koopman te onderscheiden ging hij voortaan als ‘Piet van Tante Ma’ door het leven.
In 1946 vertrok hij als soldaat naar Nederlands-Indië in het kader van de ‘Politionele Acties’. De meeste Nederlandse militairen keerden in 1949 terug naar Nederland. Piet bleef in Jakarta. Hij ging als manager werken voor Gong Film Syndicaat, een distributeur van Westerse films. Hij leerde in Jakarta zijn vrouw Khoe Koei Kie (latere roepnaam: Ans) kennen, die gescheiden was en twee zonen had uit een eerder huwelijk. Hun dochter Jessie werd geboren op 19 november 1955.
Op 7 juli 1956 moest het gezin Indonesië halsoverkop verlaten omdat de verblijfsvergunning van de meeste Nederlanders, dus ook van Piet van Tante Ma, werd ingetrokken. Ze verbleven eerst in Zeist en daarna betrokken ze een woning in Boskoop. Piet van Tante Ma ging basisscholen langs als verkoper van educatieve films en projectoren. Zijn vrouw Ans vond Nederland maar niks. In 1960 emigreerden ze naar New York. Daar ging Piet van Tante Ma aan de slag als hovenier.
Toen Jessie 18 jaar oud was ging het gezin op vakantie naar Nederland. Ze kwamen ook bij ons op visite in de Karshoffstraat. Ik was als twaalfjarige danig onder de indruk van Jessie: haar betoverende gezicht, de amandelvormige ogen en het lange gitzwarte haar. Dus zo ziet een mooie vrouw eruit. Tien jaar later was ze dood. Piet van Tante Ma heeft de buitenwereld altijd verteld dat ze gestorven was door een auto-ongeluk. Later vernam ik dat een jarenlange drugsverslaving uiteindelijk heeft geresulteerd in een fatale val uit een raam van een woning in Manhattan.
Iselle en ik zijn bij Piet van Tante Ma langs geweest in 1994. Hij woonde aan de Lansdown Avenue, Carle Place. Tante Ans was een aantal jaren daarvoor overleden aan de gevolgen van een hartaanval. Zijn huis was een huis van een man alleen. Hij was al bijna tachtig jaar oud, kampte met hevige nekklachten, maar hij knapte nog steeds andermans tuinen op. Amerika kent geen AOW. Hij heeft ons opgezocht in Amsterdam in 1998. Later dat jaar kreeg ik een brief van hem: hij had mij opgenomen in zijn testament. Ik heb hem hartelijk bedankt en hem nog vele jaren in goede gezondheid toegewenst. Ook heb ik hem toen beloofd dat ik met het legaat een reünie van de familie Koopman zou gaan organiseren en we een toost op hem zouden uitbrengen. Hij is gestorven op 23 juni 2013.
De lijfspreuk van Piet van Tante Ma was ‘Que Serà, Serà’, het bekende lied van Doris Day uit de film The man who knew too much van Alfred Hitchcock uit 1956. Je moet het leven maar nemen zoals het komt, zo schreef hij in een van zijn laatste brieven in 2011. Dat is natuurlijk een verstandige gedachte. Maar in godsnaam zonder de eenzaamheid.
Paul Koopman